Αυτό ανακοίνωσαν στις 15 Απριλίου τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Δικαιοσύνης.1
«Αυτόματη μετάφραση δικαστικών εγγράφων, διερμηνεία και καταγραφή καταθέσεων αλλοδαπών μαρτύρων και καταγραφή προφορικού λόγου σε δικαστικές διαδικασίες» για αγγλικά, ιταλικά, κινεζικά και αραβικά. Τα συστήματα θα αναπτυχθούν από το ΕΔΥΤΕ.
Η είδηση κάνει αμέσως εντύπωση γιατί:
1. Πώς θα κριθεί η ποιότητα των μεταφράσεων; ![]()
Στον κόσμο της αυτόματης μετάφρασης, τα ελληνικά θεωρούνται γλώσσα με μέτρια επάρκεια πόρων (mid-resource language). Αυτό γιατί είναι μικρός ο όγκος δημόσιων μεταφρασμένων έργων που να καλύπτουν πολλούς τομείς (πέραν κλασικής λογοτεχνίας δλδ), πόσο μάλλον όσον αφορά μεταφράσεις σε ελληνικά από κινεζικά η αραβικά.
Ναι, το Google Translate και το DeepL κάνουν πλέον ικανοποιητικές μεταφράσεις στα ελληνικά, αλλά το σύστημα του ΕΔΥΤΕ «θα βασιστεί σε διαθέσιμες ανοιχτές τεχνολογίες μετατροπής εικόνων κειμένου σε επεξεργασμένο κείμενο [OCR] και μεγάλων γλωσσικών μοντέλων μετάφρασης [LLM]»
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τέτοια μοντέλα όπως το GPT-4 παράγουν μεταφράσεις «με σημαντικά χαμηλότερη ακρίβεια από ό,τι οι άνθρωποι-μεταφραστές», ειδικά σε σύγκριση με έμπειρους του τομέα, και «αδυνατούν να μεταφράσουν έμπιστα όρους εγγενείς στην κουλτούρα της γλώσσας, αλλάζοντας σημαντικά το νόημά τους» 2 3
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Νομικών Διερμηνέων αναφέρει ακόμη ότι συχνά κάνουν λάθη με το να αλλάζουν καταφατικές προτάσεις σε αρνητικές, να παραλείπουν λέξεις ή να προσθέτουν δικές τους, ή να αδυνατούν να μεταφράσουν διαλέκτους ή αργκό.4
Η κατάσταση χειροτερεύει γιατί η μετάφραση δεν θα γίνεται από πρωτότυπο κείμενο, αλλά από σκαναρισμένο έγγραφο ή ζωντανή απομαγνητοφώνηση (AI transcription), άρα με περισσότερα σφάλματα στη διαδικασία.
2. Πώς συμβαδίζουν τα σχέδια με τους ευρωπαϊκούς κανόνες για την τεχνητή νοημοσύνη; ![]()
Το 2026 μπαίνει σε ισχύ η AI Act βάσει της οποίας ολόκληρος ο τομέας «AI σε δικαστήρια» θα εμπίπτει στην κατηγορία υψηλού ρίσκου.5
Άρα πρέπει να πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις ποιότητας, διαφάνειας και διαχείρισης ρίσκου, και κυρίως να λειτουργούν υπό ανθρώπινη επίβλεψη.
Θα γίνει σοβαρή δουλειά από τα υπουργεία και το ΕΔΥΤΕ σε αυτούς τους τομείς; Με τι επιστημονικές μελέτες και επίβλεψη;
Πώς θα προστατευθούν οι μάρτυρες και οι κατηγορούμενοι από το να αλλοιωθούν οι καταθέσεις τους;
Θα έχουν δικαίωμα στην πράξη να αρνηθούν την αυτόματη μετάφραση και να ζητήσουν διερμηνέα για να προστατευθεί το θεμελιώδες δικαίωμα στη δίκαιη δίκη;
—
Από την άλλη, δεν είναι όλα ρόδινα με τη διερμηνεία στην Ελλάδα σήμερα. Πολλές δίκες αναβάλλονται λόγω απουσίας διερμηνέα, οι διερμηνείς δεν περνούν από πιστοποίηση ή έχει τύχει να μεταφράζουν ακόμη και γλώσσες που δεν γνωρίζουν.6 Τα πράγματα είναι χειρότερα στις διαδικασίες ασύλου, όπου ίσως η εισαγωγή αυτόματης μετάφρασης πράγματι να βελτίωνε την τωρινή απαράδεκτη κατάσταση, όπως είχε αποκαλύψει το δημοσιογραφικό μέσο Solomon το 2024.7
Η λύση όμως είναι να ενισχυθεί ο θεσμός της διερμηνείας, αντί να αμείβεται πενιχρά και με τεράστιες καθυστερήσεις.8
Και σίγουρα δεν είναι λύση το να τα δώσουμε όλα «στο AI» χωρίς σοβαρές μελέτες.
- Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. (15 Απριλίου 2025). Η Δικαιοσύνη αναβαθμίζεται ψηφιακά με συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης | Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. https://mindigital.gr/archives/7389 ↩︎
- Rousan et al. (2025). ChatGPT translation vs. human translation: an examination of a literary text. Cogent Social Sciences, 11(1). https://doi.org/10.1080/23311886.2025.2472916 ↩︎
- Yan et al. (2024), preprint. GPT-4 vs. Human Translators: A Comprehensive Evaluation of Translation Quality Across Languages, Domains, and Expertise Levels. https://arxiv.org/html/2407.03658v1 ↩︎
- European Legal Interpreters and Translators Association. (11 Μαρτίου 2025). Re: Proposal to use AI-generated translation in criminal proceedings in Greece. https://pem.gr/wp-content/uploads/2025/03/EULITA_Letter-to-the-Greek-Minister-of-Justice.pdf ↩︎
- AI Act, Παράρτημα 3, παρ. 8. https://artificialintelligenceact.eu/annex/3/ ↩︎
- Βλαχόπουλος κ.ά. (2016). Foreigners Before Themis: Legal Interpreting in Greece. In Palgrave Macmillan UK eBooks. https://doi.org/10.1057/978-1-137-45000-5_9 ↩︎
- Lavelle, M. (27 Μαρτίου 2024). «Δεν μας καταλαβαίνουν, δεν τους καταλαβαίνουμε»: Ζωές αιτούντων άσυλο σε αναμονή λόγω έλλειψης διερμηνείας. Solomon. https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/reportaz/zoes-aitounton-asylo-se-anamoni-logo-elipsis-dierminias/ ↩︎
- Παπαδοπούλου Ε. (13 Οκτωβρίου 2023). Χρωστούν 200.000€ στους δικαστικούς διερμηνείς. Εφημερίδα των Συντακτών. https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/407773_hrostoyn-200000eu-stoys-dikastikoys-diermineis ↩︎
